Պարտադիր ատեստավորման համար վերապատրաստման դասընթաց
«Երաժշտություն» ուսումնական բնագավառ (մոդուլը)
- «Երաժշտություն» առարկայի դասավանդման մեթոդիկա – 30 ժամ, 2 կրեդիտ
- Հետազոտական աշխատանք կատարելու սկզբունքները-5 ժամ (այս ուղղությամբ աշխատանքը կարևորվում է վերապատրաստման ողջ ընթացքում), 3 կրեդիտ
Վերապատրաստող մասնագետ՝ Հասմիկ Մաթևոսյան, էլ. հասցե՝ hasmik.matevosyan@mskh.am, հեռ՝ 093691692
Վերապատրաստման վայրը՝ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր, Րաֆֆու 57
Վերապատրաստման ձևը՝ առկա, հեռավար-նամակագրություն
ԺԱՄԱՆԱԿԱՑՈՒՅՑ
- Դասընթացի սկիզբը՝ հոկտեմբերի 2
- Դասընթացի ավարտը՝ հոկտեմբերի 23
- Հետազոտական աշխատանքի հրապարակումը՝ հոկտեմբերի 31
- Վկայականների հանձնումը՝ նոյեմբերի
1.Դասընթաց. «Երաժշտություն» առարկայի դասավանդման մեթոդիկա
- Հոկտեմբերի՝ 2, 4, 6, 9, 11, 13, 16, 18, 20, 23,
- Ժամ՝ 14։30 – 17։30
Դասընթացի թեմաներ
ԱՄՓՈՓՈՒՄ
Բաժնի վերաբերյալ աշխատանքային փաթեթի հրապարակում բլոգում։ Ամբողջական աշխատանքը գնահատվում է 2 կրեդիտ։
ԹԵՄԱ 1
Վերապատրաստվողների գործնական աշխատանք
Ծանոթանալ ստորև ներկյացված նյութերին, գրել նկատառումներ
Պատասխան
Հանրակրթության պետական ներկայիս Չափորոշիչը սահմանում է հանրակրթական միջնակարգ կրթության հիմնական ծրագրի շրջանավարտի ակնկալվող կարողունակությունները (կոմպետենցիաներ) նախկին կարողությունների և հմտությունների փոխարեն: Շրջանավարտներին ներկայացվող որակական պահանջները կառուցված են կարողունակությունների (գիտելիք, վերաբերմունք, արժեհամակարգ) հիման վրա:
Նախկինում դպրոցն իր ուսումնական պլանը ձևավորելու համար գործնականում հնարավորություն չէր ունենում։ Հիմա դպրոցը շատ ավելի լայն հնարավորություններ է ստանում՝ անհատական ուսումնական պլանը կազմելու համար:
Նախկին Չափորոշիչը կենտրոնանում էր գիտելիքների յուրացման վրա, քանի որ հիմնականում դա էր պահանջում թեմատիկ ամփոփիչ, ավարտական և ընդունելության թեստերը: Իսկ հիմա շեշտը դրվում է կարողականությունների զարգացման վրա, ինչը նշանակում է՝ հորիզոն է բացվում հետազոտելու, ստեղծագործելու համար:
Հանրակրթության պետական չափորոշիչը ձևավորվում է հանրակրթական հիմնական ծրագրերի հետևյալ բաղադրիչներից` ուսումնական բնագավառներ, դրանց բովանդակությանը ներկայացվող պահանջներ. Հանրակրթության պետական չափորոշիչը ներառում է հանրակրթական հիմնական ծրագրերի` ուսումնական բնագավառներն ու կրթության բովանդակության բաղադրիչները.շրջանավարտներին ներկայացվող որակական պահանջներ` ըստ կրթական աստիճանների (կարողունակություններ (կոմպետենցիաներ) և ըստ կրթական աստիճանների ուսումնառության՝ ակնկալվող վերջնարդյունքներ). շրջանավարտներին ներկայացվող որակական պահանջները` ըստ կրթական աստիճանների և ուսումնական բնագավառների.
Հանրակրթության պետական չափորոշիչը մշակվում է Հայաստանի Հանրապետության կրթության պետական կառավարման լիազոր մարմնի կողմից:
Հանրակրթության պետական չափորոշչի պահանջները պարտադիր են կրթական ծրագրերի և ուսումնական հաստատությունների համար:
Հանրակրթության պետական չափորոշչի նախագիծը մշակելու նպատակով` Հայաստանի Հանրապետության կրթության պետական կառավարման լիազոր մարմնի ղեկավարի հրամանով ստեղծվում է հանձնաժողով: Հանրակրթության պետական չափորոշիչը հաստատում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը:
Հանրակրթության պետական չափորոշչի առանձին բաղադրիչների նախագծերի մշակման, ինչպես նաև առարկայական չափորոշիչների և ծրագրերի մշակման նպատակով հանձնաժողովն ստեղծում է մասնագիտական աշխատանքային խմբեր:
Հանձնաժողովն աշխատանքային խմբերի մշակած նախագծերի հիման վրա ձևավորում է հանրակրթության պետական չափորոշչի նախագիծը, որը սահմանված կարգով ներկայացվում է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության հաստատմանը:
Եթե մենք ուզում ենք հանրակրթական դպրոցներում երաժշտություն դասավանդել ամբողջ խորությամբ, ապա նախ պետք է հաստատենք շաբաթական 4 — 6 դասաժամ, ինչպես դա անում են Մերձբալթյան, Եվրոպական երկրներում: Երաժշտության դասընթացը հավասարեցնենք երաժշտական դպրոցի դասընթացին, յուրաքանչյուր սովորող իր ընտրությամբ տիրապետի երաժշտական որևէ գործիքի, իսկ խմբերգային գործունեությունն իրականցվի ուղղակի դասապրոցեսում: Արդյունքն, իհարկե, շշմեցուցիչ է՝ յուրաքանչյուրն, անցնելով երաժշտական կրթական այդպիսի համակարգ, կկարողանա նոտաներով երգել, նվագել այնպես, ինչպես կարդում են տառերով, առանց դժվարության երգի երգչախմբի, նվագի նվագախմբի կազմում, և այլն:
Բայց, նախ նորից պարզենք՝ որն է երաժշտության դասավանդման հիմնական խնդիրը: Եթե սովորողի երաժշտական ճաշակի ձևավորումն է, այդ դեպքում՝ որ ուղղությամբ ենք նրան տանում: Կոմիտասյան, ազգային երգերը, ծեսերը չեն կարող լինել որոշակի դասարանի ծրագրի որոշակի հատվածում իրականացվող գործունեություն: Ծրագրային երգերն հիմնականում պետք է կազմված լինեն դրանցից: Իհարկե, չի բացառվում այլ կոմպոզիտորների, այդ թվում՝ հայ, բարձրարժեք գործերի կատարում, ունկնդրում: Բայց, հիմնական նյութը պետք է վերցնել Կոմիտասից, նրա գրառած ազգային երգերից:
ԹԵՄԱ 2
Վերապատրաստվողների գործնական աշխատանք
Նկարագրել դասարանում իրականացրած մեկ խմբային գործունեություն, նշել հաջողած կետերը, գրել, թե ինչը կփոխեիք կազմակերպման մեջ, եթե կրկին այն պլանավորեիք։
Պատասխան
2023 թ. -ի հունվարին իրականացրեցի 4-5-րդ դասարանների սովորողների «Պարատուն Արևելյան դպրոց և Եռյակ համույթ համագործակցությամբ» նախագիծը, Լաերտ Գրիգորյանի հետ: Նախագծի շրջանակում սովորեցինք նոր պարեր, որի ամփոփումից հետո սովորող-սովորեցնող նախագծով այն իրականացրեցինք երկրորդ և երրորդ դասարաններում: Խմբային գործունեության արդյունքում ձևավորվեց թիմային մտածողություն, խմբում ընկերոջը զգալու, աջակցելու հմտություններ, իմացածը փոխանցելու և սովորեցնելու կարողություններ:
Նշված խմբային աշխատանքներում լավ է, որ դասավանդողը կարողանում է կազմակերպել նման դասեր, բայց ցավոք սրտի առանց դասավանդողի սովորողները դեռ փոքր են, որ ինքնուրույն կողմնորոշվեն և սովորող-սովորեցնող նախագիծ կազմակերպեն:
ԹԵՄԱ 3
1.Երաժշտության ուսուցումը 4-5-րդ դասարաններում-Հասմիկ Մաթևոսյան
Հոդվածը ամբողջական և դետալային ներկայացնում է կրթահամալիրի հեղինակային երաժշտական կրթական ծրագրի մոտեցումները, քայլերը, մեթոդները, ծրագրերը: Ծրագիրը գլխավորապես հիմնված է ազգային երգերի, պարերի ուսուցման վրա, ունկնդրման և միասնական երգչախմբային երգեցողության վրա: Լավ է, որ շարունակվում է կոմիտասյան մանկավարժական մոտեցումները և երգուսուցման հիմքը դառնում է ազգայինը:
2.«Ձայներ, գույներ, ղողանջներ ամանորյա» նախագիծ:
Այն իրականացվում է կրթահամալիրում ամեն տարի: Ուսումնասիրել ենք տարբեր ամանորյա երգեր, ազգային, ժամանակակից, արտասահմանյան: Նախագծի շրջանակներում ուսումնասիրել ենք տարբեր երկրներում իրականացվող ամանորը. Ուսումնասիրել ենք տարբեր ամանորյա ազգային խաղեր և իրականացրել:
3. Ամանորյա ծեսերի տոնախմբությունների ամփոփումներ
Կրթական ծրագրերի փոխանակումով դեպի Արմավիրի մարզ
Ճամփորդության նախագիծը իրականացրել ենք Զատկական ծեսով: Նպատակն է եղել կրթական ծրագրերի փոխանակումը, համագործակցությունը, ծեսի իրականացումը, փոխանցումը, տարածումը: Ճամփորդությունը ոչ միայն երաժշտական էր, այլև հայրենագիտական, ազգագրական և ճանաչողական: Սովորողների հետ եղանք Ամասյա գյուղում, քայլքով անցանք գյուղի մեջով, ծանոթացանք գյուղի մշակույթին, ճարտարապետությանը:
ԹԵՄԱ 4
Վերապատրաստվողների գործնական աշխատանք
- Կարդալ նշված հոդվածները, մեթոդական մշակումները։ Դրանցից մեկը գրախոսել։
- Կազմել ինտեգրված գործունեություններով մեկ նախագիծ, այն իրականացնել սովորողների հետ, ընթացքը և արդյունքները վերլուծել։
Պատասխան
- Հոգևոր երգերի ներառումը երաժշտական հանրակրթության մեջ-Հասմիկ Մաթևոսյան
Հոգևոր մշակույթի յուրացման, փոխանցման և տարածման հարցում մեծ է դպրոցի դերը: Հոգևոր երգուսուցումը նպաստում է վերոնշյալին: Թեման բարդ է, սակայն հնարավոր է իրագործել: Լավ է որ երաժշտական առարկայական ծրագիրը թույլ է տալիս հոգևոր երգերի անդրադառնալ: Հետաքրքիր նախագիծ է «Ուսումնական ժամերգությունը» : Որը նպաստում է երգերի ավելի լավ կատարմանը և հոգևոր մշակույթի տարածմանը:
2. Վարդատոն ուրբաթ համերգ նախագիծ — Այս նախագծի շրջանակում իրականացրեցինք համագործակցային ուրբաթ համերգ: Այն կրթահամալիրյան էր, մասնակից էին բոլոր դպրոցները,նվիրված էր Սայաթ Նովային: Նախագծի ընթացքում սովորողները ծանոթացան Սայաթ-Նովայի գործունեության, երգերին, կարողացան բարբառով կատարել իր երգերը: Այն շատ բարդ է 4-5-րդ դասարանների սովորողների համար: Չնայած իր բարդությանը, քանի որ շատ մեղեդային են երգերը հեշտությամբ հաղթահարվեցին և սիրվեցին սովորողների կողմից: Համագործակցեցինք մայրենիի, տեխնոլոգիայի դասավանդող ուսուցիչների հետ: Դասի ժամանակ սովորողները վերծանում էին բարբառները, իսկ տեխնոլոգիայի ժամանակ ազգային տարազների աքսեսուարներ էին պատրատում համերգին այն կրելու համար: Համագործակցություն եղավ նաև Արևելյան դպրոցի ուսուցիչների հետ, նրանք նույնպես կարողացան կատարել Սայաթ Նովայի Քանի վուր ջան երգը:
Վարդատոն ուրբաթ համերգն ամբողջությամբ.
Ներկայացնել ՏՀՏ օգտագործումը ուսումնական առարկայի պարապմունքների ժամանակ՝ արդյունավետություն, կիրառում:
- Ծանոթանալ հոդվածներից մեկին՝ գրախոսել:
Պատասխաններ
- «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում ուսուցումը կազմակերպվում է մեդիատեխնոլոգիաների լայն կիրառման հիման վրա: Ուսուցիչը և սովորողը ունեն իրենց աշխատանքային դլոգները: Ուսուցիչը տեղադրում է բլոգում իր հանձնարարություննեը, կազմում է ուսումնական նյութեր, փաթեթներ: Սովորողները հանձնարարությունները կատարում են իրենց բլոգում: Արդյունավետ գործում է էլեկտրոնային, մեյլային համակարգը: Կրթահամալիրի ուսումնական կայքերը արտացոլում են կրթահամալիրի ուսումնական կյանքը, նորությունները, որով անընդհանտ կապ է հաստատվում սովորողի, դասավանդողի, ծնողի հետ: Արյունավետ կիրառվում են դասավանդողների ֆեյսբուքյան, ինստագրամյան հարթակների ծրագրի ցուցադրման, տարածման համար: Կրթահամալիրում կա բաց wi, fi, որով կազմակերպվում է արդյունավետ ուսուցումը:
- «Ձայնադարանը»՝ երաժշտական մեդիադաշտը հարստացնող գործիք-Հասմիկ Մաթևոսյան
Ձայնադարանը համարցում է երաժշտական ուսումնական կայք, որտեղ արացոլված է սեբաստացիների ամբողջ երաժշտական կյանքը: Կայքում ներառված են երաժշտական փաթեթներ ունկնդրման, կատարման համար, երաժշտական նորություններ, այն ցուցադրում է սովորողի, դասավանդողի երաժշտական առօրյան: Այստեղ չեն ներառվում կամայական, այնհայտ ծագման նյութեր: Բոլորը ունեն սկզբնաղբյուրներ, ունեն ուսոմնական նպատակ:
ԹԵՄԱ 6
Վերապատրաստվողների գործնական աշխատանք
- Ներկայացնել առարկայի ուսուցման գործընթացում սովորողի արժեհամակարգի ձևավորման ձեր մոտեցումը, քայլերը:
- Կարդալ նշված հոդվածները, մեթոդական մշակումները: Մեկը՝ գրախոսել:
Պատասխան
- Հեղինակային երաժշտական առարկայակն ծրագրում կարևորվում է ազգային և հոգևոր մշակույթի փոխանցումը, յուրացումը տարածումը: Ազգային, հոգևոր երգերում, պարերում արտացոլված են սեր բնության, ընկերջ, հայրենիքի, յուրայինի, կնոջ, երեխայի, աստծո նկատմամբ: Այստեղ կարևորվում ե ընկերասիրությունը, բոլորով նույն բանը անելը, միմյանց աջակցելը: Հոգևոր և բարոյական կրթությունը ապահովում են «Ուսումնական ժամերգությունները», «Ծեսերի իրա կանացումը», «Համերգով ուսուցումը», «Ազգային պարերի» կատարումը և այլն:
- Հոգևոր երգերի ներառումը երաժշտական հանրակրթության մեջ-Հասմիկ Մաթևոսյան
Հոգևոր մշակույթի յուրացման, փոխանցման և տարածման հարցում մեծ է դպրոցի դերը: Հոգևոր երգուսուցումը նպաստում է վերոնշյալին: Թեման բարդ է, սակայն հնարավոր է իրագործել: Լավ է որ երաժշտական առարկայական ծրագիրը թույլ է տալիս հոգևոր երգերի անդրադառնալ: Հետաքրքիր նախագիծ է «Ուսումնական ժամերգությունը» : Որը նպաստում է երգերի ավելի լավ կատարմանը և հոգևոր մշակույթի տարածմանը:
ԹԵՄԱ 7
Վերապատրաստվողների գործնական աշխատանք
- Ծանոթանալ ստորև նշված երաժշտական ուսումնական կայքերին, գրախոսել․ նշել դրական կողմերը և թերությունները։
- Կայքերից ընտրել ուսումնական նյութ, այն փորձարկել սովորողների հետ, գրել դիտարկումներ։
- Կազմել երկու ուսումնական նյութ՝ մեկ անհատական և մեկ խմբային աշխատանքի համար։
Պատասխաններ
Ձայնադարանը համարցում է երաժշտական ուսումնական կայք, որտեղ արացոլված է սեբաստացիների ամբողջ երաժշտական կյանքը: Կայքում ներառված են երաժշտական փաթեթներ ունկնդրման, կատարման համար, երաժշտական նորություններ, այն ցուցադրում է սովորողի, դասավանդողի երաժշտական առօրյան: Այստեղ չեն ներառվում կամայական, այնհայտ ծագման նյութեր: Բոլորը ունեն սկզբնաղբյուրներ, ունեն ուսոմնական նպատակ: Երբեմն կայքը խափանվում է և աշխատում է ծանր
Բլոգում ներկայացված են հիմնականում մշակումներ, ծիսական փաթեթներ, որոնք հնարավոր է նեղ մասնագիտական են:
Արտացված են ազգագրական, ծիսական բոլոր ամփոփումները, նախագծերը:
2.Կայքերից ընտրել ուսումնական նյութ, այն փորձարկել սովորողների հետ, գրել դիտարկումներ։
Ձայնադարանից ընտրեցի ԿՈՄԻՏԱՍՅԱՆ ՕՐԵՐ. ԵՐԱԺՇՏԱԿԱՆ ՓԱԹԵԹը:
Այստեղ ներառված էին կոմիտասի երգերը, ստեղծագործությունները կրթահամալիրում սովորող բոլոր տարիքի սովորողների համար: Այն կարծում եմ օգտակար կլինի նաև ծնողների համար, կոմիտասյան ժառանգությունից հեշտ օգտվելու հարցում:
Կրտսեր դպրոցի սովորողների հետ լսել ենք կատարումները, սովորել ենք երգերը: Փաթեթը իմ կարծիկքով կազմված է գրագետ և օգտակար է:
ԹԵՄԱ 8
Վերապատրաստվողների գործնական աշխատանք
Կարդալ ստորև կագերը գրախոսել
Կրթահամալիրում երաժշտություն առարկան գնահատվում է հինգերոդ դասարանի երկրորդ կիսամյակից: Իրականում գնահատանիշի կարիք չկա: Քանի որ երաժշտության գործունեության ձևերը բազմազան են՝ գնահատվում է սովորողի ներառումը դասապրոցեսին, մասնակցությունը ուսումնական օրացույցով հաստատված պարապմունքներին, ծեսերին, համերգներին, ճամփորդություններին, գնահատվում է նաև սովորողի բլոգային աշխատանքը:
Կարծում եմ, վերոնշյալում պետ է լինի առաջին տեղեկանքում առակա գնահատման սկզբունքները: Իսկ փառատոնների մասնակցությունը, կամ ուրբաթ-համերգի մասնակցությունը լինի գնահատման մասնակցային քայլերից մեկը:
Քանի որ ժամերգության մասնակից խմբերը շատ են, կարգը անհրաժեշտ է մասնակիցների գործը հեշտացնելու, կանոնակարգելու և ծրագրի շրջանակում գործելու համար:
ԹԵՄԱ 9
Վերապատրաստվողների գործնական աշխատանք
- Ծանոթանալ ստորև ներկայացված նյութերին, որևէ մեկից դուրս բերել առարկայի դասավանդման ժամանակակից մոտեցումները, մեթոդները, ռազմավարությունը
- Նկարագրել դասարանում իրականացրած մեկ խմբային գործունեություն, նշելով դասավանդման ժամանակակից մոտեցումները, մեթոդները, ռազմավարությունը:
Պատասխաններ
1.Երաժշտության ընտրությամբ գործունեության խմբերի ստուգատես, ծրագիր
Ծրագրում արտացոլված է երաժշտական առարկայական ծրագրի այլընտրանքային մոտեցումները՝ տարբեր ռիթմիկ, ինքնաշեն գործիքների կիրառում, ժամանակակից երաժշտական ոճերի, տեխնիկաների հետ ծանոթացում, համաշխարհային ֆոլկ և էստրադային երաժշտության հետ ժանոթացում, որը երեխաների ընդհանուր մտահորիզոնի զարգացման, այլընտարանքային մտածողության և ստեղծականության համար շատ կարևոր է:
Հեղինակայինը երաժշտության ուսուցման մեջ
Անհատի զարգացմանը ուղղված երաժտական ծրագիր է, որտեղ գլխավորը խմբային, թիմային մտածողությունն է:
Ուսումնական օրացույցով հաստատված առավոտյան ընդհանուր պարապմունքների, ուրբաթ-համերգների, ուրբաթ «Ուսումնական ժամերգությունների», համերգների, ծեսերի և տոների, ձմեռային, ամառային փառատոնային ստուգատեսների մասնակցություն, ճամփորդություններ, սովորող-սովորեցնող նախագիծ, համերգ-ուսուցում, մեդիահմտուիթյուներ, բլոգավարություն, առցանց վիկտորինաներ, պրեզենտացիաների ներկայացում, միջառարկայական կապեր, ուսումնական կայեքեր:
Ազգային պարերի ուսուցման կազմակերպումը «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրում 2021-2022 թթ. ուս. տարում-Հասմիկ Մաթևոսյան
Ուսումնական օրացույցով հաստատված առավոտյան ընդհանուր պարապմունքների, ուրբաթ-համերգների, ուրբաթ «Ուսումնական ժամերգությունների», համերգների, ծեսերի և տոների, ձմեռային, ամառային փառատոնային ստուգատեսների մասնակցություն, ճամփորդություններ, սովորող-սովորեցնող նախագիծ, համերգ-ուսուցում, մեդիահմտուիթյուներ, բլոգավարություն, առցանց վիկտորինաներ, պրեզենտացիաների ներկայացում, միջառարկայական կապեր, ուսումնական կայեքեր:
2. Վարդատոն ուրբաթ համերգ նախագիծ ուրբաթ-համերգը, որի շրջանակում իրականացրեցինք երաժշտաընթերցողական հետաքրքիր համերգ -ներկայացում: Համագործակցությունը իրականացրեցինք հայոց լեզվի դասավանդող՝ Մարինե Ամիրջանյանի, տեխնոլոգիայի դասավանդող Թամարա Պետորսյանի հետ, երաժշտապարային ձևավորում կատարեցի ես:
Ինտերգրված այս նախագիծը օգնեց տարբեր հանրակրթական առարկաների համագործակցության շրջանակում վեր հանել, ազգային երգ, պարի, տեխնոլոգիական այնպիսի շերտեր, որոնք իրար փոխլրացրեցին և դարձրեցին սովորողի ուսումնական գործընթացը առավել հետաքրքիր և անմոռանալի:
Մարինե Ոսկանյան 