Ճամփորդությունների ընթացքում սովորողը ձեռք է բերում մի շարք հմտություններ՝ անկաշկանդ հաղորդակցվելու կարողություն, արագ կողմնորոշվելու, ինչպես նաև գործնականում ձեռք բերած կարողություններն ու հմտությունները գիտելիքները կիրառելու (հաշվել, չափել, ) հնարավորություն:
Ճանաչողական
Բարձունքի հաղթահարում
Ձևավորել և զարգացնել ճամփորդությանը նախապատրաստվելու կարողություններ
Ձևավորել և զարգացնել տեսածի մասին պատմելու, տեսածը ներկայացնելու (ճանապարհը նկարագրելու, ճամփորդության մասին սեփական վերաբերմունքն արտահայտելու) կարողություններ
Ձևավորել և զարգացնել շրջակա միջավայրը դիտելու, ուսումնասիրելու, գեղեցիկը նկատելու մշակույթ
Ձևավորել և զարգացնել քայլարշավի, արգելքներ հաղթահարելու հմտություններ
Ձևավորել ընկերային պատասխանատվություն․ իրար օգնելու, միասին քայելու կարողություններ
Նախագծի առաքելությունը ամենայն հայոց երգահանի` մեծն Կոմիտասի ստեղծագործությունները հանրայնացնել, տարածելն է` պահպանելով ազգային երգի բարձրաճաշակ միասնականությունը:
Նպատակ, խնդիրեր
Կոմիտասյան երգերի տարածում, ճաշակի զարգացում,ազգային երաժշտական մշակույթի յուրացում:
Սըրտիկ մալուլ մի մնա, Դե, հե, զընգը, զընգը, դե, հե, ջան, Աշխարհ մարդուն չի մնա, Դե, հե, զընգը, զընգը, դե, հե, ջան:
Ջուր կուգա վերին սարեն,
Սարն ոլորելեն,
Կըթափի մարմար քարեն,
Կաթ-կաթ ծորելեն:
6.Այբ, բեն, գիմ
Այբ, բեն, գիմ,
Դա, եչ, զա,
Այբ, բեն, գիմ,
Դա, եչ, զա,
Դա, եչ, զա:
Է, ըթ, թո,
Ժե, ինի, լյուն,
Է, ըթ, թո,
Ժե, ինի, լյուն,
Ժե, ինի, լյուն:
Խե, ծա, կե,
Հո, ձա, ղատ,
Խե, ծա, կե,
Հո, ձա, ղատ,
Հո, ձա, ղատ:
Ճե, մեն, յի/հի/,
Նու, շա, ո,
Ճե, մեն, յի/հի/,
Նու, շա, ո,
Նու, շա, ո:
Չա, պե, ջե,
Ռա, սե, վեվ,
Չա, պե, ջե,
Ռա, սե, վեվ,
Ռա, սե, վեվ:
Տյուն, րե, ցո
Վյուն, փյուր, քե,
Տյուն, րե, ցո,
Վյուն, փյուր, քե,
Վյուն, փյուր, քե:
Եվ, օ, ֆե:
7.Մանուկների հայր մեր
Հա՛յր մեր, Տո՛ւր մեզ, տո՛ւր քո շնորհ, Լիուլի, ամեն օր. Հա՛յր մեր. Կյանք տուր մեր հայրիկին, Կյա՛նք տուր մեր մայրիկին, Հա՛յր մեր, Մեզ պահե քո աջով, Մեզ օրհնե՛ Սուրբ Խաչով, Հա՛յր մեր, Դու պահապան մեր …
8.Հե~յ, իմ նազան
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:
Լուսնի լուսնակը ես եմ,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Ծովի ձըկնակը ես եմ,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան.
Գիշերով փախչող աղջիկ,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Հետիդ ընկերը ես եմ,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:
Արտի միջակը խոտ է,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Ծաղիկը խընկահոտ է,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան.
Էրթանք ծաղիկ քաղելու,
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Քանի Համբարձում մոտ է,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:
Հե՜յ, իմ Նազան, իմ Նազան,
Չէ՜, իմ Նազան, իմ Նազան:
9. Փայտեձիուկ
Տրո՛փ, տրո՛փ, տրո՛փ,
Վազե՛, ձիո՛ւկ, հո՛պ,
Քարեն վեր,
Դարեն վեր,
Սիրուն ձիուկ,
Դեպի լեռ.
Տրո՛փ, տրո՛փ, տրո՛փ,
Հո՛պ, հո՛պ, հո՛պ:
Տրո՛փ, տրո՛փ, տրո՛փ,
Հո՛պ, հո՛պ, հո՛պ:
Թա՛փ, թա՛փ, թա՛փ,
Գետեն անցիր ափ,
Մի՛ վազեր,
Մի՛ կոտրեր,
Կարմիր ձիուկ,
Իմ ոտներ.
Թա՛փ, թա՛փ, թա՛փ,
Ա՛փ, ա՛փ, ա՛փ:
Թա՛փ, թա՛փ, թա՛փ,
Ա՛փ, ա՛փ, ա՛փ:
Պռո՛ւ, պռո՛ւ, պռո՛ւ,
Այժմ կեցիր դու,
Ու արի,
Կեր գարի,
Գիրո՛ւկ ձիուկ
Քաջարի.
Պռո՛ւ, պռո՛ւ, պռո՛ւ,
Դո՛ւ, դո՛ւ, դո՛ւ:
Պռո՛ւ, պռո՛ւ, պռո՛ւ,
Դո՛ւ, դո՛ւ, դո՛ւ:
10.Կաքավի եգը
Արև բացվեց թուխ ամպերեն,
Կաքավ թռավ կանաչ սարեն,
Կանաչ սարեն, սարի ծերեն,
Բարև բերավ ծաղիկներեն:
Սիրունիկ, սիրունիկ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ:
Սիրունիկ, սիրունիկ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ:
Քո բուն` հյուսած ծաղիկներով,
Շուշան, Նարգիզ, Նունուֆարով,
Քո տեղ՝ լցված ցող ու շաղով,
Քնես, կելնես երգ ու տաղով:
Սիրունիկ, սիրունիկ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ:
Սիրունիկ, սիրունիկ,
Սիրունիկ, նախշուն կաքավիկ:
10. Կոտ ու կես
Կոտ ու կես կորեկ ունեմ ցանելու համար, Ճնճղուկներ թռան եկա ուտելու համար, Կռացա քար վեր առա զարկելու համար,
Համագործակցություն Աշտարակի Վ.Պետրոսյանի անվան հիմնական դպրոցի 1-ին դասարանցիների հետ, դասվար՝ Մայրանուշ Մելիքսեթյան, երաժշտության ուսուցիչ Լուսինե Թառումյան: Այս խմբի հետ նշել ենք նաև Տրնդեզի ծեսը: Նախապես ուղարկվել է երաժշտական փաթեթը, ասիկները, ազգային խաղերը: Նախատեսում ենք միասին ազգային երգով, խաղով բարձունք հաղթահարել:
Մեկնում՝մայիսի 17, Մայր դպրոցի երթուղիների կանգառ, 9:00-ին
Վերադարձ՝նույն օրը, Մայր դպրոցի երթուղիների կանգառ, 15:00-ին
Համացանցից, հանրագիտարաններից, մեծերից ծեսի վերաբերյալ տեղեկություն հավաքել:
Ծեսին վերաբորող ուսումնական նյութեր, ֆիլմեր դիտել, քննարկել, թե ով ի՞նչ գիտի ծեսի մասին:
Անհատական բլոգում ստեղծել համբարձման ծեսին վերաբերող նյութեր, տեսաֆիլմեր, ռադիոնյութեր:
Ծեսին վերաբերող երգեր, պարերգեր սովորել: Սովորածը փորձել փոխանցել այլոց՝ տան անդամներին, ընկերներին և այլն:
Այն տեղանքի մասին , որտեղ նախապատրաստվում է իրականացնել ծեսը տեղեկատվություն հավաքել, գծեր Երևանից դեպի տվյալ վայրը տանող ճանապարհի քարտեզը:
Տեխնելոգիա- Ծաղկամոր տիկնիկի, ծաղկեպսակների պատրաստում
Մարմնակրթություն- Ազգային խաղերի ուսուցում
Պուտ-պուտ
Խաղացողները շրջանաձև պպզում են: Յուրաքանչյուրի գլխավերևում կանգնում է մի խաղացող: Պպզողները կոչվում են պուտ, նրանց երբեմն փոխարինում են փոքր-ինչ մեծ քարեր: Կանգնողներից միայն մեկը պուտ չի ունենում և կոչվում է շուն: Շունը մոտենում է մի պուտի և հարցնում կանգնողին: _Ի՞նչ ուտենք: _Չիր ու չամիչ: _Որտեղի՞ց ուտենք: _Գողանանք` ուտենք: -Ծափ տանք, վազենք, – ասում է շունը: Եվ երկուսն էլ ծափ են տալիս ու հակառակ կողմերով վազում: Եթե շունը, շրջան անելով, մյուս վազողից շուտ հասավ նրա պուտին, ինքն է լինում նրա տերը, իսկ մյուսը դառնում է շուն և գնում է միևնույն հարցումը տալիս հարևան պուտին: Իսկ եթե շունը չհասավ, դարձյալ մնում է շուն, և գնում է, նույն հարցն առաջարկում մյուս պուտին: Վազելիս եթե մեկը շրջանի միջով անցնի, նրան պատժում են:
Աղջիկփախցնոցի
Երեխաները զույգերով իրար ետևից կանգնում են` զույգերի ձեռքերն վերև պահած` ափերն իրար մեջ: Նրանցից մեկը, ով զույգ չունի, գալիս է առաջ ու, նրանց արանքով անցնելով, բռնում է որևէ մեկի ձեռքից, երկուսով գնում են, կանգնում վերջում, իսկ այն մասնակիցը, ում զույգին տանում են, գալիս է առաջ ու կատարում նույն գործողությունը:
Խաշիլճաշ
Երեխաները 10 և ավելի հոգով կիսաշրջան են կազմում, որոնցից առաջինը մայր է կոչվում: Մեկը թռչուն է դառնում, նստում կիսաշրջանի մեջտեղը, հող կամ ավազ է լցնում դիմացը դրված ամանի մեջ: Կիսաշրջանը մոր առաջնորդությամբ պտտվում է նրա շուրջը: Մայրը թռչունին հարցնում է
_Ա~յ թռչուն, էդ ի՞նչ ես եփում:
_Խաշիլ-փափա,_ պատասխանում է թռչունը:
_Ու±մ համար:
_Իմ ճտերի:
_Կտա՞ս իմ ճտերին:
_Չեմ տա, ինչո՞ւ տամ, թե քաջ են, թող իրենք վերցնեն:
Այս խոսքի վրա մայրը կամ ճտերից մեկը աշխատում է թռչնին հրել և անպայման վայր գցել, ամանը փախցնել: Հաջողվելու դեպքում հրողն ու թռչունը դերերը փոխում են, իսկ եթե ոչ` շարունակում են խաղալ այնքան ժամանակ, մինչև որ հաջողում են:
Վայրը՝ Արմավիրի մարզ, Ամասիա գյուղ Մեկնում՝ապրիլի 22, Մայր դպրոցի երթուղիների կանգառ, 09։10-ին Վերադարձ՝նույն օրը, Մայր դպրոցի երթուղիների կանգառ, 14:30-ին Մասնակիցներ՝ Արևելյան դպրոցի 2.5, 3.1, 3.4 դասարաններ Ճամփորդությանպատասխանատուներ՝ Արմինե Մովսիսյան, Հռիփսիմե Առաքելյան, Անահիտ Ավագյան Օգնական՝ երկարացված օրվա ճամբարի կազմակերպիչ Գոհար Հովհաննիսյան Երաժիշտ՝ Մարինե Ոսկանյան Լուսաբանման պատասխանատու՝ Սմբատ Պետրոսյան (տեսանկարահանում Բուն TV-ի համար) Երթուղունկարագրություն՝ Երևան-Էջմիածին-Ամասիա գյուղ (54 կմ / 55ր -1ժ 12 ր) Վերադարձը՝ նույն երթուղով ։ Նպատակ՝ «Զատիկ» ուսումնական նախագծի ամփոփում ճամփորդությամբ Անահիտ Ավագյանի նախագիծը Հռիփսիմե Առաքելյանի նախագիծը Արմինե Մովսիսյանի նախագիծը Առավոտյան ժամերգություն Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցում Գարնանային քայլք Ամասիա գյուղում Գարնանային ֆոտո պլեների իրականացում Զատկական ծեսի իրականացում Ամասիա գյուղի ծիրանենիների այգում Խնդիրներ՝ Գործունեության նախագծում և իրականացում Գործունեության նախապատրաստում և հմտությունների զարգացում Տեղեկությունների փնտրտուք-հավաքում՝ համապատասխան ուսումնասիրման ենթակա վայրերի (տես նախագծում՝ ստորև), դրանք համադրելու, հրապարակելու, գործնականում կիրառելու հմտությունների ձեռքբերում Անհատական և թիմային աշխատանքի կարողությունների զարգացում Շրջակա միջավայրի ճանաչում, ուսումնասիրում, գնահատում, խնամք։ Գործողություններինկարագրություն՝ Նախապատրաստական փուլ՝ Սովորողները տեղեկություններ են հավաքում տվյալ ծեսի վերաբերյալ ՝ տեսապատումների միջոցով տարածաշրջանի, ճանապարհի, պատմամաշակութային վայրի, շրջակա միջավայրի ուսումնասիրություն առեցանց հարթակի, ընտանեկան դպրոցների օգնությամբ մշակվում են ընդհանուր կանոններ և գործողությունների պլան Աշխատանքի ընթացքը՝ Առավոտյան ժամերգություն Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցում Զատկական ծես ծիրանենիների այգում Գյուղական միջավայրի ճանաչում, ուսումնասիրություն Բնության ճանաչում, ուսումնասիրում, մաքրություն և խնամք
Յուրաքանչյուրսովորող, համապատասխաներթուղուընթացքումհանդիպողբնակավայրերի, գետերի, պատմամշակութայինվայրերի, կատարումէնյութերիուսումնասիրում։Յուրաքանչյուրսովորողպատասխանատվությունէկրումլինելհայագետ—ուսուցիչ՝երթուղուընթացքումնախագծիմասնակիցներիններկայացնելովտվյալվայրիմասինտեղեկություններ։ Արդյունքը ՝ անհատական, դասարանականբլոգներում, ենթակայքում, կայքում՝համապատասխանփաթեթների։Արդյունքներըկներկայացվենտեսանյութերի, ֆոտո—պատումների, ռադիո, TV թողարկումներիտեսքով։ Ուսումնասիրմանենթակավայրեր՝ Արմավիրի մարզ քաղաք Էջմիածին Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցի Ամասիա գյուղ Ճամփորդական ուղեցույց Ճամփորդի երաժշտական ուղեցույց Ընթերցումների ընտրանի Ճամփորդի արկղիկ Առողջագետի արկղիկ Երաժշտական կատարումներ Զատկական երգերի փաթեթ Զատկական և հոգևոր երգեր Զարկ բոլոճիկ Զնկլիկ Ծառ ծաղկեցավ Խնկի Ծառ Հայր մեր, տուր մեզ տուր քո շնորհ Առաւօտ լուսոյ Անհրաժեշտ պարագաներ՝ Նախաճաշի համար նախատեսված միրգ-բանջարեղեն, ճաշի բրդուճներ, քաղցրավենիք (բրդուճները պատրաստել չփչացող մթերքներով) Զատկածեսի համար նախատեսված ներկած ձվեր (4-5 հատ) Ջուր 1-2լ` անհատական շշով Անհատական ճամփորդական սպասք՝ համապատասխան բերվող սննդ Համապատասխան հագուստ (դասարանակն շապիկներ) Թաց և չոր անձեռոցիկներ, ախտահանիչ միջոցներ Հարմար ուսապարկ՝ անհրաժեշտ իրերը մեջը դնելու համար Աղբի տոպրակներ, ձեռնոց Լուսանկարչական սարքեր Բարձր տրամադրություն )) Երթուղի / վարորդ / մեքենա 2.5 դաս. Սենիկ Ներսեսյան Ford Transit 28UL777 094047107
Հեռավորություն 60 կմ, տեսողությունը 1 ժամ, 10 րոպե
Շաբաթ օրը, ապրիլի 16-ին Մենք ենք մեր բերդերը և Ծառզարդար հայրենագիտական նախագծերի շրջանակում արշավելու ենք դեպի Արարատի տարածաշրջան’ Արտաշատ և Դվին մայրաքաղաքների հնավայր։
Երգ ու պարով ,գաթայով ու հալվայով ,բարձր տրամադրությամբ և մեծ սիրով նշեցինք Ծիսական Տրնդեզը Վ.Պետրոսյանի անվ .դպրոցի դասվար` Մայրանուշ Մելիքսեթյանի, կրտսեր դասարանի սովորողների և երաժշտության ուսուցիչ՝ Լուսինե Թառումյանի հետ: Ողջունելի են այսպիսի /սովորող-սովորեցնող նախագիծ, կրթական փոխանակման նախագիծ/ նախագծերի իրականացումը: Հրաշալի ընդունելություն, ուրախություն…
Մանրամասները` Անահիտ Ավագյանի տեսանյութում և Հռիփսիմե Առաքելյանի ֆեյսբուքյան ուղղիղ եթերում: