Տիգրան Մանսուրյան 80

135981Տիգրան Մանսուրյանը ծնվել է Բեյրութում: 1940-ականների վերջերին ընտանիքով ներգաղթել է Հայաստան: Մանսուրյանը 1956-1960 թվականներին կոմպոզիցիա է սովորել Երևանի Ռոմանոս Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարանում (Էդուարդ Բաղդասարյանի դասարան), ապա 1960-1965 թվականներին՝ Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայում՝ Ղազարոս Սարյանի դասարանում, ում ղեկավարությամբ 1967 թվականին ավարտել է ասպիրանտուրան։ Ուսանողական տարիներին գրել է տարբեր ժանրի երկեր, արժանացել մրցանակների։ 1967-1986 թվականներին ժամանակակից երաժշտության տեսություն է դասավանդել կոնսերվատորիայում։ 1986 թվականին Մանսուրյանին շնորհվել է երաժշտության պրոֆեսորի կոչում։ 1992-1995 թվականներին զբաղեցրել է կոնսերվատորիայի ռեկտորի պաշտոնը։

Մանսուրյանը նախկին ԽՍՀՄ-ում ժամանակակից երաժշտության ռահվիրաներից մեկն է և առաջինը, ով կոմպոզիցիոն ժամանակակից հնարներ (ինչպես օրինակ՝ նեոկլասիցիզմդոդեկաֆոնիզմվեբեռնիզմ) է ներմուծել Հայաստան։ Կոմպոզիտորի ստեղծագործությունները մեծ հաջողությամբ են ընդունվում ԼոնդոնումՓարիզումՀռոմումՄիլանումՎիեննայումՄոսկվայումՎարշավայումՆյու-ՅորքումԼոս Անջելեսում և համաշխարհային երաժշտական այլ մայրաքաղաքներում։ Մանսուրյանի ստեղծագործությունները հայկական երաժշտարվեստի և ժողովրդական ավանդույթների հետաքրքիր միահյուսություն են՝ իրենց լուսապայծառ, արտահայտիչ մեղեդիներով և տպավորապաշտ, բարձրաճաշակ ու ընտիր հնչերանգներով։

Գրել է «Ձյունե թագուհին» (ըստ Հանս Քրիստիան Անդերսենի, 1988, բեմադրություն՝ 1990) բալետը, սիմֆոնիկ երկեր՝ «Պարտիտ» (1965), «Պրելյուդներ» (1975), «Գիշերային երաժշտություն» (1980), կոնցերտներ՝ թավջութակի և նվագախմբի (1976, 1981, 1983), երգեհոնի և լարային նվագախմբի (1964), ջութակի և լարային նվագախմբի (1981), ալտի և կամերային նվագախմբի (1995), «Արվեստ Քերթության» երգչախմբի (խոսք՝ Եղիշե Չարենցի, 1997-1999) համար, կամերային երկեր՝ «Թովեմ» (15 մենակատարի համար, 1979), լարային կվարտետներ, 5 բագատել դաշնամուրային տրիոյի համար (1985), սոնատներ, վոկալ-կամերային մադիիգալների շարք (ձայնի և տիիոյի համար), «Հավատով խոստովանիմ» (ձայնի, ալտի և տղամարդկանց երգչախմբի համար, ըստ Ներսես Շնորհալու, 1999), վոկալ շարքեր՝ «4 հայրեն Նահապետ Քուչակից»(1967), «Մայրամուտի երգեր» (խոսք՝ Համո Սահյանի, 37 1983), «Երկիի Նաիրի» (խոսք՝ Վահան Տերյանի, 1984), «Գարնան երգեր» (խոսք՝ Հովհաննես Թումանյանի, 1993), խմբերգեր, կինոնկարների (Սերգեյ Փարաջանովի «Նռան գույնը»[2]Միքայել Վարդանովի «Հայկական հողի գույնը»[3]«Կտոր մը երկինք»«Մենք ենք, մեր սարերը»«Սգավոր ձյունը»«Հին օրերի երգը»«Մեր մանկության տանգոն») և թատերական («Ջոն արքա», «Հացավան», «Մեծ լռություն» և այլն) երաժշտություն[4][5][6]: Մանսուրյանի կինոերաժշտությունն առանձնանում է մեղեդայնությամբ, քնարականությամբ և մեծապես նպաստում է ֆիլմի գեղարվեստական նկարագրի ամբողջացմանը։ Կոմպոզիտորի ստեղծագործությունները կատարվել են Լոնդոնի, Փարիզի, Հռոմի, Միլանի, Բեռլինի, Վիեննայի, Մոսկվայի, Նյու Յորքի, Լոս Անջելեսի և այլ քաղաքների խոշորագույն համերգային դահլիճներում[7]:

2016 թվականի ապրիլի 14-ին ՀՀ Նախագահի հրամանագրով նշանակվել է ՀՀ Հանրային խորհրդի անդամ[8]:

 

 

«Խճանկարի արվեստ Կոմիտասով» Հայաստանի ազգային պատկերասրահում, նախագծի մասնակցությունը՝ Արևելյան դպրոցի սովորողների

DSC04152.JPG-700x700.png

Հայաստանում Իտալիայի դեսպանատան համատեղ ջանքերով ՀԱՊ-ում բացվեց «Հին Հռոմի գունեղ տեսիլները․ խճանկարներ Կապիտոլյան թանգարաններից» եզակի ցուցահանդեսը: Հաշվի առնելով ցուցահանդեսի բացառիկությունը և հայ արվեստասեր հասարակության հետաքրքրություն վերջինիս հանդեպ Հայաստանի ազգային պատկերասրահը նախապատրաստել և իրականացնում է «Խճանկարի արվեստ» խորագրով ինտերակտիվ կրթական ծրագիրը:
40-60 րոպե տևողությամբ կրթական ծրագիրը նախատեսված է 4-11 տարեկան այցելուների համար: 10-15 անձից կազմված մասնակիցների խմբերը Հռոմեական խճանկարի ցուցադրությունում ծանոթանում են մոնումենտալ արվեստի տեսակներին, ընդհանուր տեղեկություններ են ստանում որմնանկարչության և խճանկարի արվեստի մասին՝ զուգահեռներ են տարվում Հայ հին և միջնադարյան արվեստի հետ:
Զուգահեռաբար մասնակիցներին ներկայացվում է վերականգնողական (ռեստավրացիոն) աշխատանքի դերն ու նշանակությունը, խոսվում է հուշարձանների պահպանման կարևորության մասին:
Այնուհետև մասնակիցները տրամադրվող նյութերով (գունավոր քարեր, ներկեր, պլաստիլին) փորձում են պատրաստել Գառնու տաճարին կից գտնվող բաղնիքի հատակի խճանկարի տարբեր պատկերներ:

Հանդիպումը՝ 18.09.19

Վայրը՝ Հայաստանի ազգային պատկերասրահ

ժամը՝ 15.00 — 16.00

Թեմա՝ «Հակաբացիլ Կոմիտաս — Թումանյան 150» նախագծի շրջանակներում

Մասնակիցների, սովորողների տարիքային խումբը

Վարորդ, նախ․ ղեկ․ Մարինե Ոսկանյան

Վարորդ, լուսաբանող՝ Սյուզաննա Սարգսյան

Արևելյան դպրոց՝  2-րդ-5րդ դասարանների սովորողներ՝

  1. Մանե Սարգսյան 3-րդ դաս․
  2. Վաթյան  Մարիա 3-րդ դաս.
  3. Խաչատրյան Մարիաննա 3 — րդ դաս․
  4. Սահակյան Միշել 3 — րդ դաս․
  5. Գրիգորյան Մերի 3 — րդ դաս․
  6. Գևորգյան Անգելինա  2-րդ դաս․
  7. Գևորգյան Մարիամ 5-րդ դաս․
  8. Պետրոսյան Նունե  5-րդ դաս․
  9. Անանյան Մարի 5-րդ դաս․
  10. Ադամյան Քնարիկ 5-րդ դաս․
  11. Օհանյան Աստղիկ 5-րդ դաս․
  12. Գուրգեն 5-րդ դաս.

 

  1. Աշխատանքների ընթացքը, նպատակը, խնդիրներն ու արդյունքները

Նախագծի նպատակը

  • Ծանոթացում հռոմեական խճանկարի ցուցադրությունում ծանոթանում են մոնումենտալ արվեստի տեսակներին, ընդհանուր տեղեկություններ են ստանում որմնանկարչության և խճանկարի արվեստի մասին՝ զուգահեռներ են տարվում Հայ հին և միջնադարյան արվեստի հետ:
  • Համագործակցություն պատկերասրահի սաների հետ և Կոմիտասյան երգերի ու պարերգերի փոխանցում սովորող-սովորեցնող նախագծով:

Խնդիրները

  • սովորողներին, սաներին ներկայացնել Կոմիտասի թողած երաժշտական, Թումանյանի ստեղծագործությունների հիման վրա ստեղծված երաժշտական ժառանգությունը
  • երաժշտության միջոցով հաղորդակից դարձնել ազգի մշակույթին, նպաստել դրա յուրացմանը
  • երաժշտական մտածողության ձևավորում և զարգացում,
  • հոգևոր  զարգացում,
  • ազգային, հոգևոր նյութի յուրացում,
  • գեղարվեստական մտածողության ձևավորում և զարգացում,
  • ընդհանուր  զարգացման ապահովում,
  • ստեղծագործական երևակայության զարգացում,
  • երգի ուսուցման և կատարման միջոցով

—  երաժշտական ունակությունների զարգացում,
—  երգի կատարողական գրագիտության և կուլտուրայի մշակում,
—  երգի կերպարային զգացողություն,
—  ճաշակի ձևավորում:

Ընթացքը

  • ուսուցման և կատարման համար նախատեսված ստեղծագործությունները՝ ինչպես ըստ տարիքային խմբերի, այնպես էլ ընդհանուր կատարման համար

Սովորողների հետ տարվող աշխատանք

  • երգերի ուսուցում, կատարում,
  • ունկնդրում,
  • համապատասխան ուսումնական նյութերի ստեղծում՝ սովորողների համար, սովորողների կողմից (ցուցադրության համար նախատեսված նյութեր, տեսանյութ, ֆիլմ, կարաոկե, այլ նյութեր),
  • մայրենիի ինտեգրում՝ տպավորություն, կարծիք, պատում և այլն:

Սովորողը  կիմանա

  • Ինչ է երաժշտությունն ու արվեստը, ինչպես կարելի է այն համադրել և ներկայացնել մեկտեղում:

Երգերի փաթեթ